Rehber PMR Telsizler Neden Amatör Cihazlarda Kullanılamaz?

PMR (Private Mobile Radio - Özel Mobil Radyo) telsizleri, günümüzde birçok kişi ve kuruluş tarafından yaygın olarak kullanılan iletişim cihazlarıdır. Ancak bu cihazların doğru kullanımı konusunda bazı temel kurallar ve sınırlamalar bulunmaktadır. Bu yazıda, PMR telsizlerin amatör telsizlerle ilişkisi ve kullanım esasları hakkında bilgi vereceğiz.

PMR Telsizlerin Temel Özellikleri​

PMR telsizler, 446 MHz frekansında çalışan ve 446.000 – 446.200 MHz frekans aralığında amatör telsizcilik belgesine sahip olmadan (lisanssız) kullanılabilir özellikte cihazlardır. Bu sistemin en önemli karakteristikleri şunlardır:

PMR sistemi tamamen kanalize edilmiştir, yani kullanıcılar frekans değerlerini değil, kanal numaralarını görür ve kullanır. Sistem başlangıçta 8 kanal ile hizmete girmişken, zamanla 16 kanala çıkarılmıştır. Bu kanallar birbirinden 12,5 kHz ile ayrılmıştır ve bu teknik parametrelerin sabit kalması gerekmektedir.

Amatör Telsizlerle İlişkisi ve Kısıtlamalar​

PMR frekanslarının kullanımı konusunda en çok karıştırılan nokta, bu frekansların amatör telsizlerde kullanılıp kullanılamayacağıdır. Bu konuda kesin kural şudur: PMR frekansları, lisans ve ehliyet gerektirmese de amatör telsizlerde kesinlikle kullanılamaz.

Bu yasağın temel nedenleri şunlardır:

• Frekans Ayrılması: Amatör telsizler için UHF bandında 430-440 MHz arası kullanım izni verilmektedir. PMR frekansları olan 446 MHz bu aralığın dışında kalmaktadır.
• Teknik Sınırlamalar: PMR frekanslarının kullanımında çıkış gücü maksimum 0,5 watt ile sınırlıdır ve programlanamayan özel telsizler kullanılması zorunludur. Amatör telsizlerde bu yasaklar kolayca aşılabileceği için kullanımı yasaktır.
• Koruma Mekanizması: PMR telsiz kullanan bir işletmeye yakın oturan bir amatör, 50 watt gücünde çatı anteni ile PMR frekanslarında çıkış yaparsa tüm iletişimi bloke edebilir. Bu durum, PMR frekanslarının yalnızca PMR cihazlarla kullanılması gerekliliğini ortaya koyar.

Uluslararası Farklılıklar​

PMR telsiz kullanımına ilişkin yasaklar ülkeden ülkeye değişiklik göstermektedir. Örneğin:

• ABD'de: PMR frekansları amatör cihazlarda serbest kullanılabilir, ancak PMR cihazlar yasaktır
• Türkiye'de: Durum tam tersidir; PMR cihazlar serbestken amatör cihazlarda kullanımı yasaktır
• Amerika, Kanada ve Avustralya'da: PMR telsizlerin kullanımı tamamen yasaktır çünkü bu frekanslar orada amatör telsiz ve askeri radarlar için ayrılmıştır.

Bu farklılık nedeniyle, Yaesu marka cihazlarda model kodları önem taşımaktadır. (R) ile biten ABD modellerinde PMR frekansları açık, (E) ile biten Avrupa modellerinde ise kilitlidir.

Sonuç​

PMR telsizler, birçok Avrupa ülkesinde serbest olarak kullanılmakta ve Avrupa Telekomünikasyon Standartları çerçevesinde düzenlenmektedir. Türkiye'de de bu sistemin kullanımı, belirtilen teknik parametreler ve özel PMR cihazlar ile sınırlı olarak serbest bırakılmıştır.

Doğru kullanım için unutulmaması gereken en önemli nokta, PMR frekanslarının yalnızca özel olarak bu amaç için üretilmiş PMR cihazlarla kullanılması gerektiğidir. Amatör telsiz cihazlarında bu frekansların kullanımı hem teknik hem de yasal nedenlerle kesinlikle yasaktır.

---

Kaynaklar:
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK)
AKRAD - Türkiye Amatör Radio Derneği
BTK Frekans Tahsisinden Muaf Telsiz Cihaz ve Sistemleri Düzenlemeleri