Öncelikle turnike uygulaması, en son yapılması gereken bir uygulama şeklidir. Turnike uygulamasının doğuracağı sonuçlar oldukça ağırdır ve uzvunuzun ampute edilmesine yol açabilir. Bu sebeple kanamanızı farklı bir yol ile durdurabiliyorsanız o yolu seçin, bazı istisnalar dışında müdahale sırasında kesinlikle ilk etapta turnikeyi kullanmayın.
Boğucu sargı olarak geçer ve tek kemikli bölgelere (bacak, kol) uygulanır. Yalnızca kontrolsüz kanama, uzuv kopması ve toplu yaralanmalarda kullanılması uygun olan bir müdahale çeşididir. Kanamanız basit bir el baskısı veya tampon ile durabiliyorsa, turnike uygulamasına kesinlikle başvurmayın.
El baskısı veya diz baskısı ile kanama durdurma kısmında kesinlikle dikkatli olunmalıdır. Eğer turnike uygulayacağınız kişi bir trafik kazası içerisinde ise kesinlikle agresif baskılardan kaçınmalısınız. Bu baskılar, yaralıya daha fazla zarar verebilir.
Turnike olarak kesinlikle tel, paracord ip ve lastik kullanılmamalıdır. Temas yüzeyi doku kaybı yaşamamak için iplere nazaran daha geniş tutulmalıdır. Bu konuda çantanızda veya üstünüzde taktik turnike taşımanız önemli bir husus olabilir.
Böyle travmatik bir durumda daha fazla kan kaybetmeden turnike uygulaması yapmak en doğru karar olacaktır. Ciddi kan kaybı yaşarsanız trajedik bir şekilde hayata gözlerinizi kapatabilirsiniz.
Bu gibi durumların üstesinden gelmek istiyorsanız kesinlikle turnike uygulamasını yapabilecek yetkinlikte olmalı, aracınızda veya günlük yaşantınızda bu görevi yerine getirebilecek turnikeler taşımalısınız. Bu konuda kaliteli markalar tercih etmelisiniz. Bunlar, CAT Turnikeler veya Fora Grup'a ait turnikeler olabilir. Unutmayın, belkide turnikeyi bir kere kullanacaksınız. Böyle bir durumda turnikenizin sizi yarı yolda bırakmasını istemezsiniz.
Turnike uygulamasında kalbe en yakın yaralanma, odak noktası olarak alınır. Turnike uygulaması ise yaranın birkaç santim (5-6cm) üstüne yapılmalıdır. Bunun sebebi eğer kesik bir atar damar var ise bu damar kendini geriye doğru çekmiş olabilir. Turnikeyi biraz yukarıdan uygulamak, kanamanın durdurulması konusunda kesin bir çözüm olabilir.
Turnike kesinlikle eklem bölgelerine uygulanmamalıdır. Bu bölgelere yapılan uygulamalar ciddi sinir zedelenmelerini beraberinde getirecektir.
Turnike uygulayacağınız cisim esnek olmamalıdır. Ayrıca ırgat kolu olarak (çevirerek sıkıştırmamıza yarayan çubuk) kırılmayacak bir maddeden seçilmesi çok önemlidir. Örneğin bir kaşık veya dayanıklı bir ağaç dalı (ıslak kalın bir ceviz ağacı dalı) olabilir. Sıkıştırma anında ırgat kolunun kırılması taktik muharebe kısmında oldukça iğrenç bir durumdur ve canınızdan olmanıza sebebiyet verebilir. Bunun örnekleri acı şekilde Rusya ve Ukrayna savaşında yaşanmıştır.
Turnike, tek kemikli uzuvlara uygulanmalıdır. Ön kol ve bacağa uygulanması, el ve ayak faktörü sebebiyle önerilmemektedir. Bu sebeple kola ve uyluğa uygulanması tavsiye edilmektedir. Kafaya ve boyna kesinlikle uygulanamaz. Bu tip kanamalarda kanamaya bez ile baskı yaparak sağlık çalışanlarını beklemekten başka çare yoktur.
Yukarıdaki görselde yer aldığı gibi turnike uygulayacağınız keten-esnemeyen bir kumaşı, kolunuzu 360° sarmalayacak ve arada herhangi bir cisim kalmayacak şekilde iki kat sıkarak düğümleyin. Mümkünse kıyafetleri keserek turnikeyi cilde birebir uygulayın. Ardından sert cisim olarak seçtiğiniz ırgat kolunu düğümün üzerine getirin ve ırgat kolu ve düğümü üstte kalacak şekilde bir düğüm daha atın. Ardından ırgat kolunu, kanamanın kesildiğini görene kadar çevirin. Kanama en fazla bir dakika içinde kesilmezse aynı turnike uygulamasından bir tane daha yapın.
Uygulama sonrası kesinlikle uygulama saatini not alın. Herhangi bir yere kalemle yazarak sağlıkçıların göreceği şekilde not edin. Örneğin alın bölgesi veya turnike uyguladığınız uzvun kanama olmayan kısmı olabilir.
Öncelikle her şeyden önce 112'yi arayın. Ardından taktik turnikenizi yapışkan bantlarından ayırın ve yaranın 5-6cm üzerine yerleştirip arada herhangi bir cisim kalmayacak şekilde mümkünse kıyafet olmadan tene temas edecek şekilde sıkıştırıp bantlarını tutturun. Taktik turnikeyi sıkıca sarmanız oldukça önemlidir. Araya parmaklarınız girmeyecek kadar sıkmalısınız. Ardından ırgat kolunu kanamanız durana kadar çevirin. Eğer kanamayı göremiyorsanız en sıkı olacak şekilde çevirin.
Ardından ırgat kolunu sabitleme haznesine bırakarak sıkı kalacak şekilde sabitleyin ve ırgat kolunun üzerini yapışkan zaman bandıyla kapatın. Ardından uygulama saatini, zaman bandının üzerinde yer alan alana yazın. Uygulama saatini kişinin anlına veya uzuvlarına da yazabilirsiniz.
Ayrıca turnike uygulaması sıkı yapılmasına rağmen kanama devam ediyorsa ikinci bir taktik turnikeyi hemen yanına uygulamalısınız.
Turnike uygulandıktan sonra gevşetilmesi kesinlikle bir sağlık personeli nezdinde gerçekleşmelidir. Eğer turnike uygulaması sonrası tedavi 2 saat içinde gerçekleşebilecek bir ihtimale sahipse, turnikenizi gevşetmekten kaçınmalısınız ve sağlık personeli müdahalesi beklemelisiniz.
Turnike uyguladığınız kişide bariz bir ampute durumu varsa (kopma durumu varsa) veya yaralı şoktaysa turnike asla gevşetilmez ve çıkartılmaz. Bu durum yaralının kan kaybına devam ederek ölümüne sebebiyet verebilir.
Turnikeye 2-6 saat arasında gevşetilme ve çıkartılma yapılması önerilmez. Böyle bir eylem yalnızca sağlık personeli nezdinde yapılmalıdır. Sağlık personeli eşliğinde turnikeyi gevşetme, çıkartma ve değiştirme işlemini bu saatler arasında gerçekleştirebilirsiniz.
Turnike ile 6 saat sonrasında ise genel olarak uzuv kaybı yaşanır ve yine turnike gevşetilmemeli ve çıkartılmamalıdır. Turnikenin çıkartılması hastanelerin travma merkezinde, sağlıkçılar eşliğinde gerçekleşmelidir.
Taktik turnike önermek kesinlikle doğru bir davranış değildir. Taktik turnike seçimi konusunda kendini sahada kanıtlamış firmaları tercih etmelisiniz. Bunu araştırarak kendi kafanızda sentezlemelisiniz. Turnike konusunda Türkiye'de birçok saha kullanıcısı olan Fora Grup sizin için bir tercih sebebi olabilir. Küresel çapta ise CAT marka turnikelere göz atabilirsiniz. Ancak bunlar kesinlikle öneri niteliğinde değildir. Bu konuda araştırmalar yapmalı ve çevrenizde kullanan insanlardan deneyimlerini istemelisiniz.
Turnikenin yanında üzerinizde veya çantanızda kesinlikle bir bilgi kartı bulundurmalısınız. Bunun yanında taktik turnikenizi ve zamanı not edeceğiniz kalemi beraber taşımak oldukça önemlidir.
Kaynaklar:
Turnike Nedir?
Boğucu sargı olarak geçer ve tek kemikli bölgelere (bacak, kol) uygulanır. Yalnızca kontrolsüz kanama, uzuv kopması ve toplu yaralanmalarda kullanılması uygun olan bir müdahale çeşididir. Kanamanız basit bir el baskısı veya tampon ile durabiliyorsa, turnike uygulamasına kesinlikle başvurmayın.
El baskısı veya diz baskısı ile kanama durdurma kısmında kesinlikle dikkatli olunmalıdır. Eğer turnike uygulayacağınız kişi bir trafik kazası içerisinde ise kesinlikle agresif baskılardan kaçınmalısınız. Bu baskılar, yaralıya daha fazla zarar verebilir.
Turnike olarak kesinlikle tel, paracord ip ve lastik kullanılmamalıdır. Temas yüzeyi doku kaybı yaşamamak için iplere nazaran daha geniş tutulmalıdır. Bu konuda çantanızda veya üstünüzde taktik turnike taşımanız önemli bir husus olabilir.
Turnike Ne Zaman Uygulanmalıdır?
Turnike, birinci sırada yer alan bir müdahale şekli değildir. Turnike uygulamak için kanamanızı anlamanız ve çevresel şartlar bu konuda çok önemlidir. Örneğin otoyolda bir trafik kazasına karıştınız. Bacağınız sıkıştı, kanadığını görüyorsunuz ve müdahale edemiyorsunuz. Çevrenizde size müdahale edebilecek yetkinlikte kimsede yok ve ilk yardım ekiplerinin gelmesinin uzun süreceği ihtimalleri içerisindesiniz.Böyle travmatik bir durumda daha fazla kan kaybetmeden turnike uygulaması yapmak en doğru karar olacaktır. Ciddi kan kaybı yaşarsanız trajedik bir şekilde hayata gözlerinizi kapatabilirsiniz.
Bu gibi durumların üstesinden gelmek istiyorsanız kesinlikle turnike uygulamasını yapabilecek yetkinlikte olmalı, aracınızda veya günlük yaşantınızda bu görevi yerine getirebilecek turnikeler taşımalısınız. Bu konuda kaliteli markalar tercih etmelisiniz. Bunlar, CAT Turnikeler veya Fora Grup'a ait turnikeler olabilir. Unutmayın, belkide turnikeyi bir kere kullanacaksınız. Böyle bir durumda turnikenizin sizi yarı yolda bırakmasını istemezsiniz.
Turnike Nasıl Uygulanır?
Turnike uygulamadan önce temiz bir bez ile yaraya baskı uygulanmalı ve kanın pıhtılaşması ile kanamanın durdurulması sağlanmalıdır. Tüm çabalara rağmen kanama durmuyorsa turnike kullanımı yapılabilir. Turnike işlemi hemen yapılması gereken bir uygulama değildir. Oldukça acı verici bir uygulama olduğunun bilinmesi gerekir.Turnike uygulamasında kalbe en yakın yaralanma, odak noktası olarak alınır. Turnike uygulaması ise yaranın birkaç santim (5-6cm) üstüne yapılmalıdır. Bunun sebebi eğer kesik bir atar damar var ise bu damar kendini geriye doğru çekmiş olabilir. Turnikeyi biraz yukarıdan uygulamak, kanamanın durdurulması konusunda kesin bir çözüm olabilir.
Turnike kesinlikle eklem bölgelerine uygulanmamalıdır. Bu bölgelere yapılan uygulamalar ciddi sinir zedelenmelerini beraberinde getirecektir.
Turnike uygulayacağınız cisim esnek olmamalıdır. Ayrıca ırgat kolu olarak (çevirerek sıkıştırmamıza yarayan çubuk) kırılmayacak bir maddeden seçilmesi çok önemlidir. Örneğin bir kaşık veya dayanıklı bir ağaç dalı (ıslak kalın bir ceviz ağacı dalı) olabilir. Sıkıştırma anında ırgat kolunun kırılması taktik muharebe kısmında oldukça iğrenç bir durumdur ve canınızdan olmanıza sebebiyet verebilir. Bunun örnekleri acı şekilde Rusya ve Ukrayna savaşında yaşanmıştır.
Turnike, tek kemikli uzuvlara uygulanmalıdır. Ön kol ve bacağa uygulanması, el ve ayak faktörü sebebiyle önerilmemektedir. Bu sebeple kola ve uyluğa uygulanması tavsiye edilmektedir. Kafaya ve boyna kesinlikle uygulanamaz. Bu tip kanamalarda kanamaya bez ile baskı yaparak sağlık çalışanlarını beklemekten başka çare yoktur.
T3.1: Taktik Turnike Olmadan Turnike Uygulaması
Her şeyden önce 112 çağrı hattına ulaşmaya çalışmalı ve bilgilendirme yapmalısınız. Bu uygulama şekli kendinizde uygulamanız konusunda çok zordur. Kendinize uygulamanız gereken durumlar olabileceği için kesinlikle taktik turnike edinmenizi tavsiye ediyorum.Yukarıdaki görselde yer aldığı gibi turnike uygulayacağınız keten-esnemeyen bir kumaşı, kolunuzu 360° sarmalayacak ve arada herhangi bir cisim kalmayacak şekilde iki kat sıkarak düğümleyin. Mümkünse kıyafetleri keserek turnikeyi cilde birebir uygulayın. Ardından sert cisim olarak seçtiğiniz ırgat kolunu düğümün üzerine getirin ve ırgat kolu ve düğümü üstte kalacak şekilde bir düğüm daha atın. Ardından ırgat kolunu, kanamanın kesildiğini görene kadar çevirin. Kanama en fazla bir dakika içinde kesilmezse aynı turnike uygulamasından bir tane daha yapın.
Uygulama sonrası kesinlikle uygulama saatini not alın. Herhangi bir yere kalemle yazarak sağlıkçıların göreceği şekilde not edin. Örneğin alın bölgesi veya turnike uyguladığınız uzvun kanama olmayan kısmı olabilir.
T3.2: Taktik Turnike ile Turnike Uygulaması
Taktik bir turnikeye sahip olmak oldukça avantajlıdır. Çünkü çevrenizde şokun etkisi ile neyi turnike olarak kullanabileceğinizi düşünmek sizi strese sokabilir. Taktik turnikeye sahipseniz böyle bir durumda ihtiyacınız olan tek şey taktik turnikenize ulaşmaktır.Öncelikle her şeyden önce 112'yi arayın. Ardından taktik turnikenizi yapışkan bantlarından ayırın ve yaranın 5-6cm üzerine yerleştirip arada herhangi bir cisim kalmayacak şekilde mümkünse kıyafet olmadan tene temas edecek şekilde sıkıştırıp bantlarını tutturun. Taktik turnikeyi sıkıca sarmanız oldukça önemlidir. Araya parmaklarınız girmeyecek kadar sıkmalısınız. Ardından ırgat kolunu kanamanız durana kadar çevirin. Eğer kanamayı göremiyorsanız en sıkı olacak şekilde çevirin.
Ardından ırgat kolunu sabitleme haznesine bırakarak sıkı kalacak şekilde sabitleyin ve ırgat kolunun üzerini yapışkan zaman bandıyla kapatın. Ardından uygulama saatini, zaman bandının üzerinde yer alan alana yazın. Uygulama saatini kişinin anlına veya uzuvlarına da yazabilirsiniz.
Ayrıca turnike uygulaması sıkı yapılmasına rağmen kanama devam ediyorsa ikinci bir taktik turnikeyi hemen yanına uygulamalısınız.
Turnike Ne Kadar Süre Uygulanmalıdır?
Son dönemde yapılan araştırmalara göre güvenilir bir taktik turnike, müdahale gerektirmeden 2 saat boyunca yaralı üzerinde doku kaybı yaşatmadan bekleyebilir. Bu süre sonrasında ise kesinlikle bir sağlık personeli nezdinde dokuya kan gitmesi sağlanarak periyotlar halinde gevşetilmelidir.Turnike uygulandıktan sonra gevşetilmesi kesinlikle bir sağlık personeli nezdinde gerçekleşmelidir. Eğer turnike uygulaması sonrası tedavi 2 saat içinde gerçekleşebilecek bir ihtimale sahipse, turnikenizi gevşetmekten kaçınmalısınız ve sağlık personeli müdahalesi beklemelisiniz.
Turnike uyguladığınız kişide bariz bir ampute durumu varsa (kopma durumu varsa) veya yaralı şoktaysa turnike asla gevşetilmez ve çıkartılmaz. Bu durum yaralının kan kaybına devam ederek ölümüne sebebiyet verebilir.
Turnikeye 2-6 saat arasında gevşetilme ve çıkartılma yapılması önerilmez. Böyle bir eylem yalnızca sağlık personeli nezdinde yapılmalıdır. Sağlık personeli eşliğinde turnikeyi gevşetme, çıkartma ve değiştirme işlemini bu saatler arasında gerçekleştirebilirsiniz.
Turnike ile 6 saat sonrasında ise genel olarak uzuv kaybı yaşanır ve yine turnike gevşetilmemeli ve çıkartılmamalıdır. Turnikenin çıkartılması hastanelerin travma merkezinde, sağlıkçılar eşliğinde gerçekleşmelidir.
Taktik Turnike Önerileri
Taktik turnike önermek kesinlikle doğru bir davranış değildir. Taktik turnike seçimi konusunda kendini sahada kanıtlamış firmaları tercih etmelisiniz. Bunu araştırarak kendi kafanızda sentezlemelisiniz. Turnike konusunda Türkiye'de birçok saha kullanıcısı olan Fora Grup sizin için bir tercih sebebi olabilir. Küresel çapta ise CAT marka turnikelere göz atabilirsiniz. Ancak bunlar kesinlikle öneri niteliğinde değildir. Bu konuda araştırmalar yapmalı ve çevrenizde kullanan insanlardan deneyimlerini istemelisiniz.
Turnikenin yanında üzerinizde veya çantanızda kesinlikle bir bilgi kartı bulundurmalısınız. Bunun yanında taktik turnikenizi ve zamanı not edeceğiniz kalemi beraber taşımak oldukça önemlidir.
Kaynaklar:
- https://youtu.be/Ofcdzv8L8nM?si=16F7_JY4hbe7pwTZ
- https://www.izmirilkyardimegitimmer...rumlarda-bogucu-sargi-turnike-uygulanmalidir/
- https://taktikmedikal.com/en_US/product/fr19-ekstremity-tourniquet-gen-2?type=236
- https://www.verywellhealth.com/how-to-use-a-tourniquet-1298298
- https://firstaidforlife.org.uk/tourniquets/
Son düzenleme:
